Prawnik radzi: O czym należy pamiętać robiąc zakupy

Okres poprzedzający święta Bożego Narodzenia jak i czas wyprzedaży, które organizowane są po świętach charakteryzuje się zwiększoną ilością zakupionych towarów konsumpcyjnych. 

Zdarza się, że zakupiony prezent pod choinkę czy rzecz kupiona w ramach wyprzedaży okażą się nietrafione. Co wówczas należy zrobić? Czy zawsze można zwrócić niechcianą, lecz sprawną rzecz i odzyskać pieniądze? Sposób postępowania zależy od tego w jaki sposób zawarto umowę czy w formie ustnej w sklepie stacjonarnym czy też na odległość np. robiąc zakupy na popularnym portalu aukcyjnym.

Co do zasady kupujący, który zawarł umowę na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa (np. robiąc zakupy przez internet ), może w terminie 14 dni odstąpić (zrezygnować ) od niej bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów. Wskazany w ustawie termin liczy się od dnia zawarcia umowy bądź od dnia, w którym kupujący objął zakupioną rzecz w posiadanie tj. od kiedy kurier dostarczył rzecz. Należy zaznaczyć, że prawo nakłada na sprzedającego obowiązek poinformowania kupującego o sposobie i terminie wykonania prawa odstąpienia od umowy a także przesłania wzoru formularza odstąpienia od umowy. Jeżeli sprzedający nie poinformował kupującego o prawie do odstąpienia od umowy to okres 14 dni ulega przedłużeniu do 12 miesięcy. Kupujący może skorzystać z prawa od odstąpienia od umowy poprzez złożenie pisemnego oświadczenia na przysłanym formularzu i wysłanie na adres sprzedającego. Do zachowania terminu wystarczy wysłanie oświadczenia przed upływem terminu. Jeżeli sprzedający zapewnia możliwość złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy drogą elektroniczną, konsument może także odstąpić od umowy przez złożenie oświadczenia na stronie internetowej przedsiębiorcy. Skuteczne złożenie oświadczenia o odstąpieniu powoduje, że umowę uważa się niezawartą co oznacza, że sprzedający ma obowiązek niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia kupującego o odstąpieniu od umowy, zwrócić kupującemu wszystkie dokonane przez niego płatności, w tym koszty dostarczenia rzeczy. Kupujący zaś ma obowiązek zwrócić rzecz przedsiębiorcy lub przekazać ją osobie upoważnionej przez przedsiębiorcę do odbioru niezwłocznie, jednak nie później niż 14 dni od dnia, w którym odstąpił od umowy, chyba że sprzedawca zaproponował, że sam odbierze rzecz. Do zachowania terminu wystarczy odesłanie rzeczy przed jego upływem. Należy jednak pamiętać, że zasada odstąpienia od umowy zawartej na odległość doznaje ograniczeń. Istnieje szereg umów, od których nie można odstąpić chociażby umowa, w której przedmiotem świadczenia jest rzecz nieprefabrykowana, wyprodukowana według specyfikacji ( na zamówienie wedle ściśle określonych wytycznych ) kupującego lub służąca zaspokojeniu jego zindywidualizowanych potrzeb.

W przypadku gdy rzecz zakupiono w sklepie stacjonarnym to jeżeli rzecz jest zgodna z umową tj. sprawna to jej zwrot bez podania przyczyny jest wynikiem dobrej woli sprzedawcy!!! Obecnie zaś większość sklepów, w swoich regulaminach, daje swoim klientom możliwość zwrotu zakupionych towarów. Terminy zwrotu są różne np. 7 dni, 14 dni czy 30 dni. Pamiętajmy jednak, że nie każdy przedsiębiorca ma taki gest. Prawo reguluje sytuacje gdy zakupiony towar posiada wadę fizyczną tj. jest niezgodny z umową. Kodeks cywilny wskazuje cztery przykłady wady fizycznej tj. gdy rzecz:

1.  nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;
2. nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór;
3. nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;
4. została kupującemu wydana w stanie niezupełnym.

W wypadku ujawnienia się wad rzeczy sprzedanej kupującemu przysługują różne uprawnienia m.in. uprawnienie do odstąpienia od umowy. Jednak możliwość skorzystania z uprawnień wynikających z rękojmi za wady fizyczne, w szczególności z odstąpienia od umowy, jest uzależniona od tego, czy wady są istotne. Okoliczność, czy wady są istotne, czy nieistotne, ma znaczenie dla oceny, czy kupujący może odstąpić od umowy. Stosownie do art. 560 § 4 k.c. kupujący nie może odstąpić od umowy, jeżeli wada jest nieistotna i to niezależnie od tego, czy przedmiot umowy był już w ramach uprawnień przysługujących kupującemu kiedykolwiek wymieniany czy naprawiany. Z kolei jeśli wada rzeczy jest istotna to kupujący również nie może skorzystać z prawa do odstąpienia od umowy, jeżeli sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo na takich samych warunkach niezwłocznie wady usunie chyba, że rzecz była już kiedykolwiek wymieniona lub naprawiona przez sprzedawcę.

To czy wada jest istotna czy też nie zależy od tego jaką rzecz zakupiono oraz od okoliczności faktycznych np. w skomplikowanym urządzeniu jakim jest silnik samochodowy, drobna z pozoru usterka może uzasadniać odstąpienie od umowy. Należy również pamiętać, iż usterka zakupionej rzeczy, którą można usunąć nie oznacza, że jest to usterka nieistotna.

Kliknij aby przeczytać pozostałe artykuły w dziale PRAWO