Czy pod pomnikiem upamiętniającym Żołnierzy Radzieckich w Baniach znajduje się zbiorowa mogiła? Dotarliśmy do rosyjskich dokumentów, które potwierdzają, iż w ziemi pod obeliskiem mogą spoczywać szczątki żołnierzy.
Postsowieckie pomniki za kilka miesięcy będą musiały całkowicie zniknąć z przestrzeni publicznej. Niebawem wejdzie w życie znowelizowana ustawa o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego.
- Postsowieckie pomniki będą podlegać usunięciu dopiero po wejściu w życie znowelizowanej w czerwcu br. Ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki, przez które rozumie się również kopce, obeliski, kolumny, rzeźby, posągi, popiersia, kamienie pamiątkowe, płyty i tablice pamiątkowe, napisy i znaki, a więc począwszy od października br. - informuje nas Paweł Knap z Instytutu Pamięci Narodowej - będą one usuwane na podstawie decyzji wojewody przez właścicieli albo wieczystych użytkowników nieruchomości, na których się znajdują.
Pod koniec marca br. radni w Baniach podjęli decyzję o usunięciu pomnika, co ciekawe mieszkańcy miejscowości są w tej sprawie podzieleni, część chce aby obelisk został - przyzwyczailiśmy się do niego, nam nie przeszkadza, tutaj też przecież ginęli żołnierze radzieccy - mówi nam jedna z mieszkanek miejscowości.
Wójt Bań Teresa Sadowska potwierdza, że słyszała o szczątkach, które mogą znajdować się pod pomnikiem, gmina jednak nie ma dokumentów potwierdzających taką informację, jak zapewniła wystąpi do odpowiednich instytucji w celu jej zweryfikowania.
Dotarliśmy do dokumentów z których wynika, że mogiła powstała w 1945 roku, spoczywają w nich żołnierze radzieccy, nie wiadomo jednak ile szczątków może się znajdować pod obeliskiem.
- (...) Zgodnie z kopią karty ewidencyjnej miejsca pochówku, przekazaną Ambasadzie przez byłą Radę Ochrony Walk i Męczeństwa, oraz kartą ewidencyjną mogił zbiorowej żołnierzy Armii Radzieckiej w Baniach,, sporządzonej przez pracowników Ambasady i uzgodnionej ze stroną Polską w 2012 roku zakładamy, że w chwili obecnej pod pomnikiem żołnierzy Armii Czerwonej (...) znajdują się szczątki żołnierzy radzieckich, poległych w walkach w tej miejscowości w czasie II wojny światowej- informuje nas Ambasador Rosji w Polsce Sergey Andreev.
Jeżeli informacja o masowym grobie potwierdzi się, gmina nie będzie mogła usunąć pomnika. Zgodnie z umową pomiędzy umową międzynarodową pomiędzy rządem Rosji i Polski, groby jak i cmentarze żołnierzy radzieckich jak i pomniki ku ich czci podlegają ochronie prawnej przez władze państwowe.
