To nieprawda, że dotacje są tylko dla bogatych. Nowy program Czyste Powietrze skierowany jest do rodzin o niższych dochodach, dając im możliwość realizacji z dofinansowaniem nawet całej inwestycji termomodernizacyjnej.
Można ocieplić ściany, dach, stropy czy podłogę na gruncie, wymienić stolarkę okienną i drzwiową oraz bramy garażowe, zamontować system wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, a w miejsce kopciucha zamontować nowe, ekologiczne źródło ciepła oraz wykonać modernizację instalacji co i cwu. Tysiące domów w naszej okolicy pilnie potrzebują takiego wsparcia.
Stop wykluczeniu energetycznemu
Domy wybudowane wielkim wysiłkiem często przez lata stoją niewystarczająco izolowane, a czasem nawet nieotynkowane. Standard życia mieszkańców pozostawia wiele do życzenia, jeśli muszą ogrzewać domostwo piecem węglowym i dogrzewać czym się da. Zdarza się, że zimą zasłaniają otwory wentylacyjne, żeby zanadto nie wychłodzić pomieszczeń, co jest niebezpieczne i niezdrowe. Z kolei upały w takich domach bywają nie do zniesienia, a opłaty za prąd nie bez powodu nazywane są rachunkami grozy.
Instytucje
rządowe postanowiły pomóc głównie osobom wykluczonym energetycznie, a więc
takim, których zwyczajnie nie stać na zakup nowoczesnych urządzeń do ogrzewania
domu, i które korzystają z najtańszych, często szkodliwych dla zdrowia,
sposobów ogrzewania.
Kiedy rodzina nie może
zapewnić sobie wystarczającego poziomu ciepła, chłodu i energii elektrycznej do
zasilania urządzeń i do oświetlenia, wówczas mamy do czynienia z tak zwanym
ubóstwem energetycznym.
Dotyczy ono osób i rodzin,
które mają niskie dochody, ponoszą wysokie wydatki na cele energetyczne i
mieszkają w lokalach lub domach o dużym zapotrzebowaniu na energię, czyli mają
niski standard energetyczny. Szacunkowo ubóstwo energetyczne dotyczy około 10
procent polskiego społeczeństwa. Jest to szczególnie dotkliwe w przypadku osób
i rodzin o najniższych dochodach, gdy w niedogrzanych domach wychowują się
dzieci, mieszkają osoby starsze czy niepełnosprawne.
Nowa odsłona programu Czyste
Powietrze jest szansą dla tych rodzin na radykalną zmianę na lepsze.
Korzystając z dotacji mogą na lata zabezpieczyć swój dom i rodzinę, a przy tym
sprawić, że po zakończeniu inwestycji w termomodernizację będą płacić mniej niż
dotychczas za zużywaną energię. Jednocześnie zyskają lepszą jakość powietrza i
komfort cieplny we wszystkich pomieszczeniach.
Kto
otrzyma wsparcie
W tym roku budżet programu Czyste Powietrze Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej został zasilony kwotą 10 miliardów złotych z Funduszu Modernizacyjnego na dotacje do termomodernizacji domów i wymiany kopciuchów. Z programu mogą skorzystać właściciele domów jednorodzinnych i wydzielonych lokali mieszkalnych z wyodrębnioną księgą wieczystą w domach jednorodzinnych. Warunkiem jest bycie właścicielem co najmniej od trzech lat (wyjątek stanowią domy/lokale odziedziczone, które można posiadać krócej).
W programie obowiązują ponadto
kryteria dochodowe, które określają wysokość dofinansowania. Im niższe
dochody, tym większe wsparcie można uzyskać. O dofinansowanie inwestycji mogą
się starać wnioskodawcy, których dochody nie są wyższe niż 135 tys. zł rocznie
(poziom podstawowy - minimalne dofinansowanie - pokrywa do 40 proc. kosztów
inwestycji netto). Kolejny poziom wsparcia wynosi do 70 proc. i jest to
podwyższony poziom dofinansowania dla osób, których miesięczne dochody nie
przekraczają 2250 zł na członka rodziny i 3150 zł w gospodarstwie
jednoosobowym. Maksymalne dofinansowanie (najwyższy poziom) do 100 procent
pokrywa koszt netto inwestycji w termomodernizację. Z pełnej dotacji mogą
skorzystać osoby, których miesięczne dochody nie przekraczają 1300 zł na
członka rodziny i 1800 zł w gospodarstwie jednoosobowym. Dotacja jest
bezzwrotna. Trzeba jednak pamiętać, że zapłacenie VAT-u zawsze jest po stronie
beneficjenta, czyli właściciela domu, który uzyskał dotację na inwestycję.
Nic dziwnego, że
zainteresowanie dotacjami jest ogromne. Jednak warto pamiętać, że nawet duża
pula środków kiedyś się skończy, dlatego kto pierwszy złoży wniosek, ten ma
większe szanse na dofinansowanie potrzebnej inwestycji i na szybką poprawę
warunków życia.
Jak szukać dotacji, rola
operatora
Nie trzeba się martwić o
formalności, bo w przypadku prefinansowania oraz najwyższego poziomu
dofinansowania, program ma tak zwanych operatorów, którymi są gminy i wojewódzkie
fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej (WFOŚiGW). Tam wyznaczeni
pracownicy pomagają w całym procesie wnioskowania o pieniądze, realizacji i
rozliczeniu inwestycji. Lista operatorów – w podziale na poszczególne
województwa – znajduje się na stronie:
Twój operator – pomoc w uzyskaniu dotacji Czyste Powietrze Jeśli nie znajdziesz swojej gminy na wskazanej stronie, nie martw się, bo to nie wyklucza Cię z programu. Wówczas musisz zgłosić się bezpośrednio do wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej, by tam otrzymać wsparcie operatora, który będzie Twoim doradcą i opiekunem. Jego zadaniem jest wsparcie dla beneficjenta na każdym etapie inwestycji, przekazanie wiedzy o sprawdzonych i bezpiecznych rozwiązaniach oraz urządzeniach, których zakup można sfinansować z dotacji. Operator pomoże złożyć wniosek i rozliczyć dotację. Pamiętaj, za jego usługę nie trzeba nic płacić.
Na co zwrócić uwagę
Współpraca z operatorem jest obowiązkowa w przypadku starania się o prefinansowanie i o najwyższą dotację. Doświadczenia z poprzednich edycji programu pokazały, że taka pomoc jest niezbędna, szczególnie w przypadku osób starszych i wykluczonych cyfrowo, które nie mają wiedzy o dotacjach i o możliwych rozwiązaniach w programie. Zdarzały się zakupy nieprzemyślane, które nie przyniosły pożądanego efektu. Beneficjenci byli też narażeni na aktywność ze strony nieuczciwych dostawców, którzy sprzedawali im nieefektywne urządzenia. Na stronie: lista-zum.ios.edu.pl można się zapoznać z listą rekomendowanych, sprawdzonych urządzeń i materiałów, by uniknąć niepotrzebnych wydatków. Dotacje mają bowiem dobrze służyć ludziom i środowisku. Każdą decyzję o podpisaniu umowy z dostawcą trzeba gruntownie przemyśleć i sprawdzić, czy oferowane rozwiązanie jest rzeczywiście efektywne, i czy nie padliśmy ofiarą naciągaczy. Po bezpłatną pomoc i poradę w sprawach dotyczących dotacji z programu Czyste Powietrze warto wybrać się do swojej gminy.
Jak
złożyć wniosek
Wniosek o
dofinansowanie można złożyć z pomocą operatora, na stronie gov.pl lub w urzędzie – w WFOŚiGW lub w gminie. Wniosek nie
jest skomplikowany. Osobom starszym w wypełnieniu formularza mogą pomóc
członkowie rodziny, znajomi, a także pracownicy gminy.
Należy
pamiętać, że w nowej odsłonie programu Czyste Powietrze, czyli od 31 marca 2025
r. przed złożeniem wniosku o dofinansowanie należy wykonać audyt
energetyczny, który określi zakres przedsięwzięcia do realizacji. Zakres
inwestycji zależy od standardu energetycznego budynku oraz niezbędnych prac
wskazanych w audycie energetycznym. Po zakończeniu całego przedsięwzięcia
konieczne jest potwierdzenie uzyskania m.in. oszczędności energii użytkowej EU
na podstawie wykonanego świadectwa charakterystyki energetycznej.
Dostępne są dwie opcje
dofinansowania: dotacja, w przypadku której najpierw inwestor musi zakupić
wszystko za własne środki, a dopiero po przedstawieniu rachunków otrzyma zwrot
pieniędzy oraz dotacja z prefinansowaniem, czyli z możliwością 35-procentowej
zaliczki na poczet kosztów inwestycji. Podstawą do wypłacenia pieniędzy są
umowy zawarte z wykonawcami (maksymalnie trzy umowy). Przyznane pieniądze
zostaną wówczas przelane bezpośrednio na konto wykonawcy wskazanego w umowie. Po
zakończeniu inwestycji trzeba złożyć jeszcze wniosek o płatność. Wypłata
należnej kwoty dotacji następuje na podstawie złożonych kompletnych i
prawidłowych wniosków o płatność.
Wszystkie
oficjalne informacje o dotacji znajdują się na stronie czystepowietrze.gov.pl, a także w bezpłatnych gminnych punktach
konsultacyjno-informacyjnych programu Czyste Powietrze.
.jpg)
